ผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคความดันสูง โรคเบาหวาน และ โรคหัวใจ มีอัตราตายค่อนข้างสูง และโดยทั่วไปใช้การรักษาโดยใช้วิธี renin angiotensin system ( RAS ) เป็นตัวขัดขวาง blockers เช่น angiotensin-converting enzyme inhibitors (ACEIs) หรือ angiotensin-receptor blockers (ARBs) การใช้วิธี ACEIs/ARBs กับผู้ป่วยโรคโควิด-19 เป็นเรื่องที่ได้มีการพูดถึงมาก
อย่างไรก็ดี มีงานวิจัยของ Dr James Diaz, Professor และ เป็น Head of Environmental Health Sciences ที่ Louisiana State University Health และ New Orleans School of Public Health พบว่า การใช้วิธี ACEIs/ARBs กับผู้ป่วยโรคโควิด-19 ทำให้เกิดตัวรับ ACE2 เพิ่มขึ้นในปอด ทำให้เกิดการจับกับโปรตีน S ของ ไวรัส SARs-CoV-2 กับ ACE2 ได้มากขึ้น เป็นเหตุให้มีการเพิ่มความเสี่ยงของความรุนแรงของโรคโควิด-19สูงขึ้น [12]
จากงานวิจัยของ Fang L และทีม ซึ่งตีพิมพ์ Lancet ออนไลน์ ปี 2563 เมื่อวันที่ 21 มีนาคม 2563 หัวข้อเรื่อง Are patients with hypertension and diabetes mellitus at increased risk for COVID-19 infection? พบว่าจากการทดลองกับหนูที่ติดเชื้อไข้หวัด H5N1 และรักษาด้วยยา losartan พบว่ามีส่วนสัมพันธ์ในการที่จะลดอาการ ภาวะปอดบวมน้ำ ( pulmonary oedema ) หรือ น้ำท่วมปอด และ pulmonary neutrophil infiltration ทำให้มีอัตราการรอดชีวิตที่ดีขึ้น [2] [3]
ส่วนงานวิจัยที่ได้มีการทดลองกับผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงโรคโควิด-19 ของ มหาวิทยาลัย University of Kansas Medical Center เมื่อวันที่ 25 มีนาคม 2563 โดยให้ขนาดยา losartan 25 mg ต่อวันตั้งแต่วันแรก ไปถึงวันที่ 3 และเพิ่มเป็นขนาด 50 mg ต่อวันไปจนครบการรักษา 14 วัน [4] มีการทดลองกับผู้ป่วยนอก (ClinicalTrials.gov identifier: NCT04311177) ของมหาวิทยาลัย University of Minnesota [5] และ มีการทดลองกับผู้ป่วยใน (ClinicalTrials.gov identifier: NCT04312009)[6]ด้วย
ทำไม นักวิจัยสหรัฐฯ แนะนำให้ใช้ ยาลดความดัน Losartan รักษา โรคโควิด-19
ทำไม นักวิจัยสหรัฐฯ แนะนำให้ใช้ ยาลดความดัน Losartan รักษา โรคโควิด-19
โดย ดร. สุชาติ มั่นคงพิทักษ์กุล
นักวิชาการ นักวิจัยและนักวิทยาศาสตร์กัญชาทางการแพทย์ ( Cannabiologist, CannaEngineer )
ดร.สุชาติ มั่นคงพิทักษ์กุล ผู้อำนวยการ สถาบันวิจัยกัญชาทางการแพทย์ หาดใหญ่, ศูนย์วิจัยวัคซีนและพัฒนายาโควิด-19 ( Hatyai Development of Therapeutic Drugs & Vaccines for Covid-19 Research Center ) กล่าวว่าจากการที่นักวิจัย และ นักวิทยาศาสตร์ ร่วมกันพยายามหาแนวทางที่เร็วที่สุดในการใช้ยาเพื่อรักษาโรคโควิด-19 การใช้วัคซีนซึ่งต้องใช้เวลาในการผลิตและทดลองกับคนอย่างน้อย 18 เดือน อีกแนวทางหนึ่งคือการคัดกรองยาที่มีอยู่และมีฤทธิ์ทางยาที่ใกล้เคียงมากที่สุดเพื่อนำมารักษาโรคโควิด-19 หนึ่งในหลายชนิดและกลุ่มยา ที่ได้มีการคัดกรอง นั่นคือ ยาลอซาร์แทน (losartan) เป็นยาลดความดันโลหิตสูง ซึ่งมีคำถามตามมาว่า เป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการยับยั้ง และหยุดการแพร่กระจายเชื้อ SARs-CoV-2 ได้ดีขนาดไหน และ มีความสัมพันธ์กับอัตราการตายหรืออัตราการฟื้นตัวของผู้ป่วยโรคโควิด-19 อย่างไร
จริง ๆ แล้วมีนักวิจัยที่ University of Minnesota สหรัฐฯ เริ่มการศึกษา โดยใช้กลุ่มตัวอย่าง 1,500 คน และอาศัยข้อมูลจากงานวิจัยก่อนหน้านี้ของนักวิทยาศาสตร์ในต่างประเทศที่ว่า ยารักษาโรคมาลาเรียที่มีชื่อว่า ไฮดร็อกซีคลอโรควีน (hydroxychloroquine) จะสามารถใช้ป้องกันหรือลดความรุนแรงจากเชื้อไวรัสโควิด-19 ได้หรือไม่ ยารักษามาลาเรียชนิดนี้กำลังได้รับการทดสอบอยู่ในประเทศจีน ออสเตรเลีย และฝรั่งเศส เช่นกัน
นอกจากนี้ยังมีการทดสอบยาลดความดันโลหิต ลอซาร์แทน (losartan) ว่าจะช่วยรักษาอาการจากเชื้อโควิด-19 ได้หรือไม่เช่นกัน
ยาลอซาร์แทน (losartan) เป็นยาลดความดันใน กลุ่มยาขัดขวางการจับตัวรับแอนจิโอแทนซิน( angiotensin converting enzyme inhibitors :ACEIs) เรียกย่อๆ ว่ากลุ่มยาเออาบี (ARBs) ซึ่งย่อมาจาก angiotensin receptor blockers นอกจากยาลอซาร์แทน (losartan) ยังมียาเออบิซาร์แทน (irbesartan) ยาวาลซาร์แทน (valsartan) และ ยาแคนดิซาร์แทน (candesartan) ที่ออกฤทธิ์ขยายหลอดเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนได้ง่ายขึ้นเช่นเดียวกัน [1]
ยา Losartan นอกจากใช้สำหรับรักษาโรคความดันโลหิตสูง (Hypertension) แล้วใช้ช่วยปกป้องไตไม่ให้ถูกทำลายจากโรคเบาหวาน และยังใช้เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหลอดเลือดสมอง (Strokes) ในผู้ป่วยที่มีความดันโลหิตสูงและผู้ป่วยที่มีหัวใจโต เมื่อความดันโลหิตลดลงจะช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง (Strokes) โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายจากการขาดเลือด (Heart attacks) และโรคไต
ผลของการขัดขวางไม่ให้แอนจิโอแทนซินจับกับตัวรับนี้จะทำให้หลอดเลือดขยายตัว ความดันโลหิตจึงลดลง แต่มีผลข้างเคียงของยากลุ่มนี้ได้แก่ เกิดภาวะโปแตสเซียมในเลือดสูง ทำให้หน้ามืด เป็นลม มีอาการของภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง เช่น กล้ามเนื้ออ่อนแรง หัวใจเต้นช้า หัวใจเต้นผิดจังหวะ
ผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคความดันสูง โรคเบาหวาน และ โรคหัวใจ มีอัตราตายค่อนข้างสูง และโดยทั่วไปใช้การรักษาโดยใช้วิธี renin angiotensin system ( RAS ) เป็นตัวขัดขวาง blockers เช่น angiotensin-converting enzyme inhibitors (ACEIs) หรือ angiotensin-receptor blockers (ARBs) การใช้วิธี ACEIs/ARBs กับผู้ป่วยโรคโควิด-19 เป็นเรื่องที่ได้มีการพูดถึงมาก
อย่างไรก็ดี มีงานวิจัยของ Dr James Diaz, Professor และ เป็น Head of Environmental Health Sciences ที่ Louisiana State University Health และ New Orleans School of Public Health พบว่า การใช้วิธี ACEIs/ARBs กับผู้ป่วยโรคโควิด-19 ทำให้เกิดตัวรับ ACE2 เพิ่มขึ้นในปอด ทำให้เกิดการจับกับโปรตีน S ของ ไวรัส SARs-CoV-2 กับ ACE2 ได้มากขึ้น เป็นเหตุให้มีการเพิ่มความเสี่ยงของความรุนแรงของโรคโควิด-19สูงขึ้น [12]
จากงานวิจัยของ Fang L และทีม ซึ่งตีพิมพ์ Lancet ออนไลน์ ปี 2563 เมื่อวันที่ 21 มีนาคม 2563 หัวข้อเรื่อง Are patients with hypertension and diabetes mellitus at increased risk for COVID-19 infection? พบว่าจากการทดลองกับหนูที่ติดเชื้อไข้หวัด H5N1 และรักษาด้วยยา losartan พบว่ามีส่วนสัมพันธ์ในการที่จะลดอาการ ภาวะปอดบวมน้ำ ( pulmonary oedema ) หรือ น้ำท่วมปอด และ pulmonary neutrophil infiltration ทำให้มีอัตราการรอดชีวิตที่ดีขึ้น [2] [3]
ส่วนงานวิจัยที่ได้มีการทดลองกับผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงโรคโควิด-19 ของ มหาวิทยาลัย University of Kansas Medical Center เมื่อวันที่ 25 มีนาคม 2563 โดยให้ขนาดยา losartan 25 mg ต่อวันตั้งแต่วันแรก ไปถึงวันที่ 3 และเพิ่มเป็นขนาด 50 mg ต่อวันไปจนครบการรักษา 14 วัน [4] มีการทดลองกับผู้ป่วยนอก (ClinicalTrials.gov identifier: NCT04311177) ของมหาวิทยาลัย University of Minnesota [5] และ มีการทดลองกับผู้ป่วยใน (ClinicalTrials.gov identifier: NCT04312009)[6]ด้วย
สมาคมวิชาชีพหลายแห่งได้หยิบยกแนวทางของพวกเขาเกี่ยวกับการใช้ ACEIs / ARBs ในผู้ป่วย COVID-19 โดยสรุปแนวทางทั้งหมดแนะนำให้ใช้ ACEIs / ARBs ต่อไปในผู้ป่วยที่มี COVID-19 เว้นแต่จะระบุทางคลินิก นอกจากนี้พวกเขาไม่แนะนำให้เริ่มต้น ACEIs / ARB ในผู้ที่ไม่มีอาการทางคลินิกอื่น (เช่นความดันโลหิตสูง, หัวใจล้มเหลว, เบาหวาน) เนื่องจากขาดหลักฐานที่แข็งแกร่งแสดงให้เห็นถึงประโยชน์ของยาเหล่านี้ใน COVID-19 [7]
จากงานวิจัย เกิดภาวะโพแทสเซียมในเลือดต่ำ ( hypokalemia ) พบในผู้ป่วยที่มี COVID-19 การแก้ไขภาวะ hypokalemia นั้นท้าทายเนื่องจากการสูญเสีย K + ของไตอย่างต่อเนื่องซึ่งเป็นผลมาจากการเสื่อมของ ACE2 ดังนั้นการสิ้นสุดของการสูญเสีย K + ในปัสสาวะบ่งชี้ว่ามีการพยากรณ์โรคที่ดีและอาจเป็นสิ่งบ่งชี้ทางชีวภาพที่เชื่อถือได้ตรงเวลาและละเอียดอ่อนซึ่งสะท้อนถึงการสิ้นสุดของผลกระทบของอาการข้างเคียงต่อระบบ RAS [8] มีการแนะนำให้โพแทสเซียมเสริม ( K+ supplements )แก่ผู้ป่วยที่มีอาการ hypokalemia รุนแรง 3 กรัม/วัน หรือเฉลี่ยจำนวน 34 กรัม ตลอดระยะเวลาที่พักรักษาตัวที่โรงพยาบาล ซึ่งทำให้ผู้ป่วยมีอาการฟื้นตัวได้เร็วดีมาก
ถึงแม้ว่าการใช้ ยาลอซาร์แทน (losartan) กับผู้ป่วยโควิด-19 มีผลข้างเคียงเกิดภาวะโปแตสเซียมในเลือดสูง การให้โพแทสเซียมเสริม ( K+ supplements ) จะต้องมีการปรับให้สมดุลย์ตามความเหมาะสมด้วย
เนื่องจากผู้ป่วยที่มีภาวะโพแทสเซียมในเลือดต่ำ จะมีอาการ หน้ามืด เป็นลม ภาวะลำไส้อืด ภาวะหายใจล้มเหลว สูญเสียเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อ เป็นอัมพาต ภาวะหัวใจเต้นผิดปกติ เช่น หัวใจห้องบนหรือห้องล่างเต้นผิดจังหวะ หัวใจเต้นช้ากว่าปกติ หัวใจหยุดเต้น เมื่อมีปริมาณโพแทสเซียมต่ำมากเกินไป [9]
ผู้ป่วยภาวะ Hypokalemia อาจรักษาและป้องกันภาวะนี้ได้ด้วยการบริโภคอาหารที่มีโพแทสเซียมสูง เช่น ส้ม กล้วย มะเขือเทศ แครอท อะโวคาโด ผักโขม รำข้าว จมูกข้าวสาลี สาหร่ายทะเล เนยถั่ว มันฝรั่งอบ นม ปลาแซลมอน และ เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน และปรุงสุก
ปัจจุบันแนวทางทั้งหมดที่แนะนำการใช้ ACEIs / ARBs ในผู้ป่วยที่วินิจฉัยว่าติดเชื้อ COVID- 19 จนกว่าหลักฐานโดยรวมจะกระชับขึ้น มีดังนี้
1.ในผู้ป่วยที่ไม่ติดเชื้อและผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงไม่มีเหตุผลที่หยุดการใช้การขัดขวางระบบ RAS (RAS blockade)
2.ผู้ที่สุขภาพดี แต่มีความเสี่ยง แต่หลักฐานไม่เพียงพอที่จะแนะนำการใช้ การขัดขวางระบบ RAS ในการป้องกัน
3.ถ้ามีความกังวลกับผู้ป่วยที่ติดเชื้อเพิ่มขึ้น ที่ใช้การขัดขวาง ACEIs หรือ ARBs ควรปรับเปลี่ยนมาใช้วิธี Direct renin inhibitors (DRIs) ชั่วคราว เป็นกลุ่มยายับยั้ง Renin ตั้งแต่ต้นทางเป็นยากลุ่มใหม่
4.ในผู้ป่วยโควิด-19 ที่ใช้วิธีการขัดขวางระบบ RAS ควรดำเนินการใช้ยา อย่างต่อเนื่อง
5.ผู้ป่วยที่มีไข้และมีอาการทางปอดที่ใช้การขัดขวางระบบ RAS แนะนำให้มีการติดตามดุความดันโลหิตและการทำงานของไตอย่างใกล้ชิด การหยุดใช้การขัดขวางระบบ RAS ก็ต่อเมื่อมีแสดงอาการระบุทางคลินิคเท่านั้น [10]
นอกจากนี้ ดร. สุชาติ มั่นคงพิทักษ์กุล กล่าวว่า เมื่อพูดถึง สารแคนนาบินอยด์ในกัญชาทั้ง THC และ CBD เป็นที่ทราบกันดีว่า มีฤทธิ์ทางยาที่ช่วยในเรื่องของการลดความดันสำหรับผู้ที่มีความดันสูง และลดระดับน้ำตาลลดลง ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน ด้วยสาร THCv
สายพันธ์กัญชาที่ดีที่เหมาะสำหรับผู้เที่มีความดันสูง (Hypertension ) ได้แก่สายพันธุ์กัญชา Blue Dream (Hybrid) ช่วยให้ผ่อนคลายและ สงบอารมณ์ สายพันธุ์กัญชา Purple Kush (Indica) ช่วยในเรื่องความเครียด (stress) ทำให้พักผ่อนสบาย สายพันธุ์กัญชา Northern Lights (Indica) ลดความตึงของกล้ามเนื้อและความปวด ทำให้การไหลเวียนของเลือดผ่านร่างกาย สายพันธุ์กัญชา Sour Diesel (Sativa) ลดความกังวลและความเครียดซึ่งมีความสัมพันธ์กับความดันสูง สายพันธุ์กัญชา Mango Kush (Indica) and Jillybean (Hybrid) ลดอาการคลื่นไส้ และสายพันธุ์กัญชา Harlequin (Sativa) and Pennywise (Indica) ช่วยอาการซึมเศร้าได้ดีเยี่ยม
อย่างไรก็ดี ถึงแม้ว่ายาลอซาร์แทน (losartan) เป็นยาลดความดันโลหิตใน กลุ่มยาขัดขวางการจับตัวรับแอนจิโอแทนซิน( angiotensin converting enzyme inhibitors :ACEIs) / ARBs แต่ก็ควรมีการศึกษาเพิ่มเติมและการทดลองที่จะคาดหวัง เพื่อทำการพิสูจน์ว่า ACEIs/ARBs จะมีความสัมพันธ์กับการลดอัตราการตายของผู้ป่วยโรคโควิด-19 หรือไม่ หรือ มีความสัมพันธ์กับ อาการ Acute Lung Injury (ALI )หรือ acute respiratory distress syndrome ( ARDS ) อย่างไร ในทั้งผู้ป่วยที่มีและไม่มีการระบุอาการทางคลินิกกับการใช้ ACEIs/ARBs [11]
เอกสารอ้างอิง
https://www.facebook.com/groups/559881408089289/
สำนักข่าวบ้านข่าว รายงาน
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
เปลี่ยนขยะเป็นพลังงานไฟฟ้า
April 19, 2024
บฟข.ร่วมกับ สถานีตำรวจน้ำ๔ กองกำกับการ๖ กองบังคับการตำรวจน้ำ อ.ขนอม จ.นครศรีฯ จัดโครงการจิตอาสา ...
April 18, 2024
อบจ.สงขลา เดินหน้า “สงขลาเมืองเกษตรอินทรีย์” เพื่อสร้างความมั่นคงด้านอาหาร ความมั่นคงทางด้านทรัพยากรชุมชน อันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศของโลก
April 17, 2024
มหาวิทยาลัยหาดใหญ่ร่วมกับเทศบาลตำบลชะแล้ อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา และภาคีเครือข่าย ร่วมจัดงานประเพณี “แห่ผ้าห่มพระบรมธาตุสุวรรณคีรีเจดีย์วัดชะแล้: ศรัทธาวิถี ...
April 14, 2024