บ้านหลุยส์แม้เก่าแก่ร่วม 100 ปี และถูกทิ้งร้าง แต่ก็ยังคงเค้าความงามไม่เสื่อมคลาย นี่คือบ้านของหลุยส์ ที เลียวโนเวนส์ บุตรชายของแอนนา แฮเรียตเลียวโนเวนส์ ครูชาวอังกฤษในราชสำนักสยาม และได้กลายมาเป็นตัวละครเอกแสนโด่งดังในละครเพลงเรื่อง The King and Iซึ่งก็สร้างจากหนังสือนวนิยายชื่อ Anna and The King of Siam (ตีพิมพ์เมื่อปี ค.ศ. 1944) ภายหลังก็ยังมีภาพยนตร์เรื่อง Anna and The King ซึ่งนำแสดงโดยโจว เหวินฟะและโจดี ฟอสเตอร์ โดยทั้งสองเรื่องถูกแบนในไทย กลายเป็นภาพยนตร์ต้องห้ามที่ถูกวิจารณ์อย่างเผ็ดร้อน

แหม่มแอนนา ม่ายสาวชาวอังกฤษ มีชีวิตอยู่ในช่วงปี ค.ศ. 1831-1915 พร้อมลูกชาย คือ เด็กชายหลุยส์ วัย 7 ปีเดินทางเข้ามาอยู่ในสยามเมื่อปี พ.ศ. 2405 ในฐานะครูสอนหนังสือในราชสำนัก รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ช่วงนั้นสยามกำลังถูกกดดันจากประเทศตะวันตกให้เปิดประเทศ จึงต้องมีการให้การศึกษาสมัยใหม่แก่พระราชโอรสและพระราชธิดา หนึ่งในนั้นคือพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ยังทรงพระเยาว์รุ่นราวคราวเดียวกับเด็กชายหลุยส์ ซึ่งก็มีโอกาสได้เรียนหนังสือและวิ่งเล่นอยู่ในพระราชวังด้วยกัน

หลังเดินทางไปศึกษาต่อยังประเทศในยุโรป หลุยส์กลับมาแผ่นดินสยามอีกครั้งในวัย 27 ปี ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 และอาศัยสายสัมพันธ์แน่นแฟ้นกับราชสำนักจนได้เป็นผู้ดูแลการบุกเบิกกิจการป่าไม้สักในภาคเหนือ ขณะอายุ 29 ปี เขาไปอยู่ที่เมืองระแหง (ตาก) จากตาก มาเชียงใหม่ และในที่สุดก็มาอยู่ลำปางในปี พ.ศ. 2445 ช่วงเวลานั้นพวกฝรั่งต่างก็ได้รับสิทธิสภาพนอกอาณาเขต เป็นชนชั้นพิเศษที่มีสายสัมพันธ์ทั้งกับราชสำนักสยามและเจ้าผู้ครองนครแห่งล้านนา ก่อนจะก่อตั้งบริษัทหลุยส์ ที เลียวโนเวนส์ ของตนเองในปี พ.ศ. 2448 ซึ่งนอกจากกิจการเกี่ยวกับไม้สักแล้ว บริษัทหลุยส์ฯ ก็ยังทำธุรกิจอื่นไปด้วย เช่น เป็นตัวแทนจำหน่ายปูนซีเมนต์ แชมเปญ วิสกี เครื่องพิมพ์ดีดและผลิตภัณฑ์วิศวกรรม รวมถึงตัวแทนของบริษัทประกันภัยหลายแห่ง

หลุยส์จึงเป็นฝรั่งทำไม้เมืองลำปางยุคแรก ๆ ชีวิตของพ่อเลี้ยงฝรั่งทำไม้นั้น โชกโชนมาก หัวหกก้นขวิดร่วมกับเพื่อนฝรั่งทำไม้อีกคนที่เชียงใหม่ เรื่องราวของหลุยส์ถูกรวบรวมตีพิมพ์เป็นหนังสือ หรือแม้แต่คนเชียงใหม่ก็ยังนำบางแง่มุมของฝรั่งทำไม้ 2 คนนี้ มาขับเป็นจ๊อยซอเพลงพื้นเมืองกันสนุก.

สำนักข่าวบ้านข่าว  รายงาน