18 ตุลาคม 2555 ณ สวนสาธารณะศุภสารรังสรรค์ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา กระทรวงสาธารณสุขเปิดงานกินเจ เพื่อสุขภาพ หาดใหญ่ 2555 ส่งเสริมให้ประชาชนกินเจอย่างปลอดภัย ได้คุณค่าโภชนาการ โดยมีนายแพทย์สุรวิทย์ คนสมบูรณ์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธาน ร่วมด้วยนายแพทย์เจษฎา โชคดำรงสุข อธิบดีกรมอนามัย ดร.ไพร พัฒโน นายกเทศมนตรีนครหาดใหญ่ แขกผู้มีเกียรติ  และประชาชนชาวไทยเชื้อสายจีนเข้าร่วมเป็นจำนวนมา โดยเตือนอันตรายจากธัญพืช ถั่วเมล็ดแห้ง หากเก็บในอุณหภูมิที่ไม่เหมาะสมหรือชื้นเกินไปอาจก่อให้เกิดเชื้อรา ซึ่งหากบริโภคเข้าไปในปริมาณที่มากจะทำให้มีการสะสมและเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งได้ พร้อมย้ำเลือกซื้ออาหารเจจากร้านที่มีป้ายสัญลักษณ์อาหารสะอาด รสชาติอร่อย (Clean Food Good Taste) จะช่วยสร้างความมั่นใจในการบริโภค

นายแพทย์สุรวิทย์ คนสมบูรณ์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยว่า การกินเจอย่างปลอดภัยและได้คุณค่าทางโภชนาการนั้น ผู้บริโภคควรเลือกกินอาหารให้ครบ 5 หมู่ ทั้ง 3 มื้อ เพื่อให้เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย เนื่องจากในช่วงกินเจร่างกายจะไม่ได้รับโปรตีนและธาตุเหล็กจากเนื้อสัตว์ แต่จะได้จากการบริโภคอาหารแห้งประเภทธัญพืชและถั่วเมล็ดแห้งแทน เช่น ถั่วเขียว ถั่วแดง ถั่วดำ รวมทั้งเต้าหู้โปรตีนเกษตร แต่สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ทำเลียนแบบเนื้อสัตว์ในรูปแบบต่าง ๆ เป็นโปรตีนที่ไม่สมบูรณ์จากแป้งจึงไม่เหมาะสำหรับเด็ก หญิงตั้งครรภ์ ผู้สูงอายุ และผู้ป่วย

นายแพทย์สุรวิทย์ กล่าวต่อไปว่า สิ่งที่ต้องให้ความสำคัญในการบริโภคและปรุงประกอบอาหารแห้ง ธัญพืช และถั่วเมล็ดแห้ง คือ เชื้อราที่ปนเปื้อนในวัตถุดิบดังกล่าว ที่เกิดจากการเก็บรักษาที่ไม่เหมาะสม เช่น เก็บไว้ในที่ชื้นเกินไป หรือไม่มีการอบให้แห้งดีพอ ก่อให้เกิดสารอะฟลาท็อกซิน ซึ่งหากมีการบริโภคเข้าไปและมีการสะสมในปริมาณมากก็จะทำให้เสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็งได้ การป้องกันที่ดีคือต้องเลือกถั่วเมล็ดแห้งที่ใหม่และเก็บไว้ในภาชนะที่แห้งพอ โดยก่อนที่จะนำมาปรุงประกอบอาหารควรล้างให้สะอาดเพื่อขจัดสิ่งปนเปื้อนที่อยู่ในถั่วเมล็ด ธัญพืชต่าง ๆ และควรปรุงสุกทุกครั้งก่อนนำมาบริโภค นอกจากนี้การกินอาหารเจนอกจากจะได้คุณค่าจากผัก ผลไม้ และถั่วเมล็ดแห้งต่าง ๆ แล้ว ยังสามารถเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการด้วยการกินข้าวกล้องแทนข้าวขาว ที่ช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารประเภทวิตามินบีต่าง ๆ ที่สำคัญควรหลีกเลี่ยงอาหารหมักดอง เช่น ผักดอง ผลไม้ดอง เครื่องกระป๋อง อาหารสำเร็จรูป อาหารแปรรูป โดยบริโภคอาหารสดที่ปรุงใหม่ ๆ จะให้คุณประโยชน์ต่อร่างการมากกว่า หรือเลือกซื้ออาหารเจจากร้านที่มีป้ายสัญลักษณ์อาหารสะอาด รสชาติอร่อย (Clean Food Good Taste) จะช่วยสร้างความมั่นใจในการบริโภค

“ทั้งนี้ การกินเจที่ถูกหลักโภชนาการ นอกจากจะผลดีต่อจิตใจแล้ว ยังช่วยทำให้ร่างกายของผู้ที่มีปัญหา เช่น น้ำหนักเกินก็สามารถช่วยลดน้ำหนักส่วนเกินได้ และช่วยให้อวัยวะที่ใช้ในการขับถ่ายไม่อุดตัน โดยเน้นกินผักหลากสี และผลไม้สดรสไม่หวานจัด เช่น ฝรั่ง มะละกอ ชมพู่ เป็นต้น ซึ่งไม่เฉพาะในช่วงกินเจเท่านั้น แต่ควรกินผักและผลไม้เป็นประจำให้ได้ประมาณวันละครึ่งกิโลกรัม หรือกินผักประมาณมื้อละ 1-2 ทัพพี ส่วนผลไม้ควรกินหลังอาหาร ซึ่งจะมีวิตามินซีช่วยดูดซึมธาตุเหล็กในผักใบเขียวที่ช่วยลดภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่าง ๆ” รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าว

ทางด้าน นายแพทย์เจษฎา โชคดำรงสุข อธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า อาหารเจที่มีการปรุงด้วยผักเป็นส่วนประกอบหลักนั้น ต้องมีการล้างด้วยน้ำสะอาดโดยให้น้ำไหลผ่านนาน 2 นาที จะช่วยลดสารพิษหลายชนิดได้ประมาณร้อยละ 54-63 หรือจะแช่ในน้ำสะอาดนาน 15 นาที ก็จะช่วยลดสารพิษได้ประมาณร้อยละ 7-33 ส่วนอาหารที่ปรุงสำเร็จก็ควรหลีกเลี่ยงอาหารเจที่มีรสชาติหวานจัด มันจัด เค็มจัด และแป้งมากเกินไป และในการปรุงประกอบอาหารที่ต้องมีการเติมเกลือหรือซอสปรุงรส ควรเลือกใช้เกลือและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน ก็จะช่วยป้องกันการขาดสารอาหารไอโอดีน แต่ต้องควบคุมปริมาณไม่ให้เค็มเกินไป และเพื่อสุขภาพอนามัยที่ดีให้ยึดหลักกินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ จะช่วยให้บริโภคอาหารได้อย่างปลอดภัย.